Tocht naar Chatham
In de zeventiende eeuw lopen de gemoederen tussen handelsrivalen Engeland en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden hoog op. De concurrentiestrijd over wie de wereldzeeën controleert, leidt tot een reeks oorlogen. De Eerste Engels-Nederlandse oorlog eindigt in het nadeel van de Republiek. Maar als de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog in 1665 uitbreekt is de Republiek uit op revanche.
Zaterdag 18 juni 1667
De Nederlandse vloot ligt met meer dan zestig schepen klaar voor de Engelse kust. Midden in de nacht roept Michiel Adriaensz. de Ruyter alle officieren voor een krijgsraad bijeen. Tijdens die bijeenkomst legt Cornelis de Witt, gezant van de Staten-Generaal, de missie uit: breng de Engelse vloot zoveel mogelijk schade toe. Voor de uitvoer van het plan stellen de aanwezigen een aanvalseskader van zeventien lichte schepen samen onder bevel van luitenant-admiraal Willem Joseph Van Ghent tot Drakenburgh.
De bestorming van
Fort Sheerness
Maandag 20 juni 1667 – Om Chatham te bereiken moet het aanvalseskader Fort Sheerness passeren. Kapitein Jan van Brakel vaart met drie schepen de Medway op. Als de schepen bij Sheerness aankomen wordt het fort gedurende anderhalf uur onder vuur genomen. De Engelsen schieten terug, maar slaan op de vlucht als honderden Nederlandse mariniers de wal bereiken en zonder tegenstand het fort innemen en vernietigen.
Plunderen
Tegen alle bevelen in plunderen Van Brakels bemanningsleden het fort en de omgeving. Cornelis de Witt reageert woedend. Van Brakel wordt uit zijn functie ontheven en De Vreede krijgt een dienende positie binnen het eskader, wat vernederend is. Achteraan vaart zij mee richting Gillingham waar het volgende obstakel wacht.
Vuurgevecht
Woensdag 22 juni 1667 – Nabij Gillingham stuit het aanvalseskader op drie Engelse bewakingsschepen, waaronder de Unity. Van Brakel biedt aan met De Vreede in de aanval voorop te gaan. Zijn aanbod wordt aanvaard. De Vreede vaart recht op de Unity af terwijl zij van alle kanten wordt beschoten. De Engelse beschietingen missen doel, maar Van Brakel is trefzeker. Hij entert de Unity en neemt haar als trofee mee terug.
De Vreede doorbreekt de ketting
Woensdag 22 juni 1667 – Aangespoord door de succesvolle verovering van de Unity vaart De Vreede richting de versperring bij Gillingham. Daar blokkeren zware kettingen, afgezonken schepen en vlotten de weg. De Vreede slaagt erin de ketting te breken en het obstakel te passeren.
Royal Charles
De bemanningsleden van het Engelse vlaggenschip Royal Charles staan voor een dilemma. Zij moeten de Nederlanders stoppen, maar zijn sterk in de minderheid. Als de bemanningsleden de Nederlandse schepen op zich af zien komen, nemen zij het besluit om het schip te verlaten. Een boot met slechts negen Nederlanders kan de Royal Charles zonder gevecht overnemen. Met de verovering van deze nationale trots is de Engelse vernedering compleet.
De aanval op
Upnor Castle
Donderdag 23 juni 1667 – Onder de Engelsen heerst grote paniek. Nog even en de Nederlanders bereiken Chatham. Op dit belangrijke moment voegt De Ruyter zich bij het eskader. Onder zijn leiding varen vier lichte schepen en vijf branders verder de rivier op en komen aan ter hoogte van Upnor Castle. Terwijl de lichte schepen Upnor Castle bombarderen, zetten de branders de aanval in op drie Engelse koningsschepen. HMS Royal Oak en HMS Royal James kunnen niet aan de brandschepen ontsnappen en gaan in vlammen op. Zelfs het sterkste schip van de Engelse vloot, de Loyal London, wordt vernietigd.
De Royals Charles naar Nederland
Vrijdag 24 juni 1667 – Er wordt besloten dat het niet verantwoord is om nog verder de ondiepe Medway op te varen. De vloot keert terug naar Nederland zonder Chatham te hebben bereikt en neemt de Royal Charles mee. Eenmaal thuis blijkt dat de diepgang van het buitgemaakte schip te groot is voor gebruik voor de Nederlandse kust. Het schip wordt gesloopt, maar de spiegel blijft bewaard en is vandaag de dag in het Rijksmuseum te bewonderen. Ter nagedachtenis aan de glorieuze overwinning op Engeland.
